ڪِهِه پَرِ رُئَان پِرِيَ کَي؟، پَچَڻَ نَاهِه پَچَارِ
اَندَرِ ٿِي آهُون ڪَرِيَان، کَاڻِي مَنجِھ خُمَارَ
گِرِيَي جِي گُفتَارَ، ٻِيَ ڀَتِ ٻَارَوچَنِ ۾
سُرُ سَسُئِي ڪَوهِيَارِي
ڪِهِ = ڪَنهِن
پَرِ = رِيتِ، طريقي، چَالِ
پِرِيَ = پرينءَ
پَچَڻَ = سوز کي
نَاهِ = ناهي
پَچَارِ = ڍنگ، نمونو، اظهار
کَاڻِي = ڪڙهي، سڙي، جلي
خُمَارَ = نشا_ نينهن جا
گِرِيَي = غَمَ، رئڻ
گُفتَارَ = گفتگو، ڳالھ ٻولھ
ڀَتِ = ٻئي نموني، ٻي طرح، ٻئي انداز ۾
بيت جو پس منظر
~ ڪهڙيءَ طرح پنهنجي پرينءَ لاءِ رئان ۽ جيڪو ڪڙهان ٿي ان کي زبان سانظاهر ڪيان.
~ منهنجي اندر ۾ عشق جا خمار آهن، تنهنڪري دانهون نڪري ٿيون وڃن.
~ پر هنن ٻروچن ۾ رئڻ جو انداز شايد ڪنهن ٻئي طريقي جو آهي الائي ڇا؟ جو رحم ئي نٿو اچينِ.
سمجهاڻي
سسئي چئي ٿي پنهنجي پرينءَ لاءِ ڪيئن ۽ ڪهڙي طرح رئان ۽ ڳوڙها ڳاڙيان؟. مون کي خبر ئي ناهي تہ روئبو ڪيئن آهي؟هي جيڪو عشق ۾ اندرُ ڪڙهي، جلي ۽ سڙي ٿو ۽ هر وقت عشق جا خمارَ چڙهيل رهن ٿا، تن کي زبان سان ڪيئن ظاهر ڪيان؟
ڀٽائيءَ هن علامتي بيت ۾ اظهار جي ڳالھ ڪئي آهي، جيڪو ماڻهونءَ لاءِ سدائين مسئلو رهيو آهي.اوئلي اشتراڪي دور کان اڄ تائين انسان مختلف طريقن سان پنهنجي اندر جو اظهار ڪندو رهيو آهي.
موسيقي، مصوري، شاعري، رقص ۽ چهري جيتاثراتکان علاوه پنهنجي ڪيفيتن کي ٻين آڏو ظاهر ڪرڻ جا ٻيا بہ ڪيترائي طريقا رهيا آهن. ڳالھ جڏهن عشق جي ايندي تہ ماڻهون الائي ڇو پنهنجي محبوب جي سامهون اظهار ناهي ڪري سگهندو ۽ پوءِ سندس اکين جا بند ڀَڄِي پوندا آهن.
_____
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
اَندَرِ ٿِي آهُون ڪَرِيَان، کَاڻِي مَنجِھ خُمَارَ
گِرِيَي جِي گُفتَارَ، ٻِيَ ڀَتِ ٻَارَوچَنِ ۾
سُرُ سَسُئِي ڪَوهِيَارِي
ڪِهِ = ڪَنهِن
پَرِ = رِيتِ، طريقي، چَالِ
پِرِيَ = پرينءَ
پَچَڻَ = سوز کي
نَاهِ = ناهي
پَچَارِ = ڍنگ، نمونو، اظهار
کَاڻِي = ڪڙهي، سڙي، جلي
خُمَارَ = نشا_ نينهن جا
گِرِيَي = غَمَ، رئڻ
گُفتَارَ = گفتگو، ڳالھ ٻولھ
ڀَتِ = ٻئي نموني، ٻي طرح، ٻئي انداز ۾
بيت جو پس منظر
~ ڪهڙيءَ طرح پنهنجي پرينءَ لاءِ رئان ۽ جيڪو ڪڙهان ٿي ان کي زبان سانظاهر ڪيان.
~ منهنجي اندر ۾ عشق جا خمار آهن، تنهنڪري دانهون نڪري ٿيون وڃن.
~ پر هنن ٻروچن ۾ رئڻ جو انداز شايد ڪنهن ٻئي طريقي جو آهي الائي ڇا؟ جو رحم ئي نٿو اچينِ.
سمجهاڻي
سسئي چئي ٿي پنهنجي پرينءَ لاءِ ڪيئن ۽ ڪهڙي طرح رئان ۽ ڳوڙها ڳاڙيان؟. مون کي خبر ئي ناهي تہ روئبو ڪيئن آهي؟هي جيڪو عشق ۾ اندرُ ڪڙهي، جلي ۽ سڙي ٿو ۽ هر وقت عشق جا خمارَ چڙهيل رهن ٿا، تن کي زبان سان ڪيئن ظاهر ڪيان؟
ڀٽائيءَ هن علامتي بيت ۾ اظهار جي ڳالھ ڪئي آهي، جيڪو ماڻهونءَ لاءِ سدائين مسئلو رهيو آهي.اوئلي اشتراڪي دور کان اڄ تائين انسان مختلف طريقن سان پنهنجي اندر جو اظهار ڪندو رهيو آهي.
موسيقي، مصوري، شاعري، رقص ۽ چهري جيتاثراتکان علاوه پنهنجي ڪيفيتن کي ٻين آڏو ظاهر ڪرڻ جا ٻيا بہ ڪيترائي طريقا رهيا آهن. ڳالھ جڏهن عشق جي ايندي تہ ماڻهون الائي ڇو پنهنجي محبوب جي سامهون اظهار ناهي ڪري سگهندو ۽ پوءِ سندس اکين جا بند ڀَڄِي پوندا آهن.
_____
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
مظفر منگي جو جنم عظيم تاريخي ۽ ثقافتي اهڃاڻ مهين جي دڙي جي ڪک ۾ اڏيل ٻلهڙيجيءَ جي مهڪ واري چيڪي مٽيءَ ۾ ٿيو. سندن والد محترم استاد سان گڏ لطيف شناس، ليکڪ ۽ ڊرامه نويس هيو. پاڻ جڏهن جوان ٿيو ته بيباڪ صحافي، شاعر، اديب، محقق ۽ ڀٽائيءَ جي پارکو مرحوم هدايت منگيءَ جيڪو سندن وڏو ڀاءُ ٿئي سندن تعليم ۽ تربيت ڪئي.