جُه سَي لَوڙائُو ٿِئَا، جَنين سَندي ڌيرَ
مارُوئَڙا فقيرَ، ڪنهن دَر ڏيندَا دانهَڙي؟
سُرُ مَارُئي
جُه = جڏهن، جيڪي، جَي
لَوڙائُو = ڦورو، ڌاڙيل، چور، رهزن، لٽيرا
ٿِئَا = ٿيا
ڌيرَ = آڌار، ڏڍ، سهارو، ٻَلُ، آسرو، ڀروسو
دَر = در تي وڃي
ڏيندَا = ڏيندا
دانهڙي = فرياد
بيت جو پس منظر
~ جن جي سهاري مارو رهيا پيا آهن، سي ئي جڏهن ايذائيندڙ ٿين.
~ ته پوءِ ويچارا مسڪين مارو، ڪنهن جي در دانهن کڻي ويندا؟
سمجهاڻي
مارئي جرئت ۽ بهادريءَ سان عمر بادشاهه کي للڪاريندي چئي ٿي :
اوهان ملڪ جا حاڪم آهيو، جنهن جي اجهي هيٺ ويچارا مارو ٿر ۾ رهن ٿا. سو اوهين پاڻ ئي جيڪڏهن ڦورو ٿي بيهو ۽ رعيت جي ننگن ۾ هٿ وجهو، ته پوءِ هي مسڪين مارو آخر ڪنهن جي در دانهين ٿيندا؟
ٽي سؤ سال اڳ سنڌ جي معاشي، اقتصادي ۽ امن امان جي صورتحال تي لکيل ڀٽائيءَ جو هي بيت سنڌ جي هاڻوڪين حالتن سان پڻ ٺهڪي اچي ٿو. وقت جي حڪمرانن جو فرض آهي ته هو قوم جي ننگن ۽ دنگن ۽ مال ملڪيت جي حفاظت ڪن. پر بدقسمتيءَ سان سنڌ جا اڳيان ۽ هاڻوڪا حاڪم ۽ سندن ڇاڙتا، خود ڦورو، لٽيرا، ظالم، ڌاڙيل، چور ۽ سنڌ وطن جا غدار آهن. گذر سفر جي وسيلن جي ڦرلٽ ۾ هي پاڻ شامل آهن. چوريون، اغوائون، قتل ۽ نياڻين جي آبروريزي روز جو معمول بڻيل آهي.
سو اچو ته هن ڏاڍ ۽ جبر جي خلاف ڪنهن ٻئي ڏانهن دانهين ٿيڻ جي بجاءِ پاڻ ئي پنهنجي دردن جا درمان ٿيون.
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
____
مارُوئَڙا فقيرَ، ڪنهن دَر ڏيندَا دانهَڙي؟
سُرُ مَارُئي
جُه = جڏهن، جيڪي، جَي
لَوڙائُو = ڦورو، ڌاڙيل، چور، رهزن، لٽيرا
ٿِئَا = ٿيا
ڌيرَ = آڌار، ڏڍ، سهارو، ٻَلُ، آسرو، ڀروسو
دَر = در تي وڃي
ڏيندَا = ڏيندا
دانهڙي = فرياد
بيت جو پس منظر
~ جن جي سهاري مارو رهيا پيا آهن، سي ئي جڏهن ايذائيندڙ ٿين.
~ ته پوءِ ويچارا مسڪين مارو، ڪنهن جي در دانهن کڻي ويندا؟
سمجهاڻي
مارئي جرئت ۽ بهادريءَ سان عمر بادشاهه کي للڪاريندي چئي ٿي :
اوهان ملڪ جا حاڪم آهيو، جنهن جي اجهي هيٺ ويچارا مارو ٿر ۾ رهن ٿا. سو اوهين پاڻ ئي جيڪڏهن ڦورو ٿي بيهو ۽ رعيت جي ننگن ۾ هٿ وجهو، ته پوءِ هي مسڪين مارو آخر ڪنهن جي در دانهين ٿيندا؟
ٽي سؤ سال اڳ سنڌ جي معاشي، اقتصادي ۽ امن امان جي صورتحال تي لکيل ڀٽائيءَ جو هي بيت سنڌ جي هاڻوڪين حالتن سان پڻ ٺهڪي اچي ٿو. وقت جي حڪمرانن جو فرض آهي ته هو قوم جي ننگن ۽ دنگن ۽ مال ملڪيت جي حفاظت ڪن. پر بدقسمتيءَ سان سنڌ جا اڳيان ۽ هاڻوڪا حاڪم ۽ سندن ڇاڙتا، خود ڦورو، لٽيرا، ظالم، ڌاڙيل، چور ۽ سنڌ وطن جا غدار آهن. گذر سفر جي وسيلن جي ڦرلٽ ۾ هي پاڻ شامل آهن. چوريون، اغوائون، قتل ۽ نياڻين جي آبروريزي روز جو معمول بڻيل آهي.
سو اچو ته هن ڏاڍ ۽ جبر جي خلاف ڪنهن ٻئي ڏانهن دانهين ٿيڻ جي بجاءِ پاڻ ئي پنهنجي دردن جا درمان ٿيون.
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
____
مظفر منگي جو جنم عظيم تاريخي ۽ ثقافتي اهڃاڻ مهين جي دڙي جي ڪک ۾ اڏيل ٻلهڙيجيءَ جي مهڪ واري چيڪي مٽيءَ ۾ ٿيو. سندن والد محترم استاد سان گڏ لطيف شناس، ليکڪ ۽ ڊرامه نويس هيو. پاڻ جڏهن جوان ٿيو ته بيباڪ صحافي، شاعر، اديب، محقق ۽ ڀٽائيءَ جي پارکو مرحوم هدايت منگيءَ جيڪو سندن وڏو ڀاءُ ٿئي سندن تعليم ۽ تربيت ڪئي.