پَانڌي ! پِريَ پَنهُوارَ کَي، چَيُم تِنءَ چَئَيج
سَندَا سَنگت ڏِيهَڙا، وَرَ ! مَ وِسَارَيج
ڪَوٺيُن ڪُٺي آهيان، سِگهي سَارَ لَهَيج
مُٺِ مَانڌَاڻي مُجَيج، ته نيَرَن ۾ نَئون ڪَريَان
سُرُ مَارُئي
پَانڌي = اي قاصد، نياپي پهچائڻ وارا
پريَ = پرينءَ، محبوبَ
پَنهُوارَ = مارو - مارئيءَ جو محبوب ۽ مڱيندو
تنءَ = تيئن
سَندَا = جَي، جيڪي
سَنگَت = ياري، صحبت
ڏيهَڙا = ڏينهڙا
وَرَ = مڙسَ، ڪانڌَ، ڀتارَ
مَ = نه
ڪُٺي = وڍيل، گهايل، ذبح ڪيل
مُٺ = لَپَ جيتري، هٿ ۾ ماپڻ جيتري
مَانڌَاڻي = هي گاهه برسات کان پوءِ ڄمي ٿو. ڊيگهه پنج انچ اٿس, ڪاني چوٽيءَ کان ڦاٽي ٽي ڦاڪون ٿي پوندي آهي، جنهن مان اڇي رنگ جو اَنُ نڪري ٿو. مارو شوق سان کائن ٿا.
مُجَيج = موڪلجو، روانو ڪجو
نيَرَن = زنجيرن
بيت جو پس منظر
~ اي قاصد جيئن چوانءِ تيئن محبوب کي وڃي چئجان.
~ او منهنجا ڪانڌ ! متان اُهي گڏ گهاريل ڏينهڙا وساري وهين.
~ هن ڪوٺين جي قيد گهائي وڌو آهي، سو ستت ڪا سار لهجان.
~ ٿر جَي مانڌاڻيءَ جي ڪا مُٺ موڪليو ته نئون اَنُ کاوان.
سمجهاڻي
مارئي ٿر مان آيل قاصد کي تاڪيد ڪندي چئي ٿي :
مان جيئن چوندي وڃانءِ تيئن اکر به اکر، ساري سنڀالي محبوب کيت کي پيغام پهچائجان. منهنجي سر ساهه جا مالڪ توکي ياد هوندو رهاڻيون ڪندي، پيار ونڊيندي ڪڏهن جي ڪاوڙجي پوندي هيس. ڪيڏا ايلاز ڪندو هئين، منٿون ڪندو هئين. ٻانهون ٻڌندو هئين تڏهن مسَ وڃي پرچندي هيس. اهي سڀ ڳالهيون توکان ڀلا وسري ويون ڇا؟
هن ڪوٺين جي قيد ته مون کي ماري وڌو آهي، جسم جو هر انگ گهايل آهي. تون الائي ڪڏهن سار لهڻ ايندين. هن شاهي دستر خوان جا عمده طعام ڏسي ڪراهت ٿيڻ لڳي آهي، وات جو ذائقو ئي خراب ٿي ويو آهي. سو هن زنجيرن ۾ جڪڙيل قيدياڻيءَ ڏانهن ٿر جي سوکڙي مانڌاڻي موڪلجو ته نئين اَنَ جي وَٽَ ڪيان.
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
____
سَندَا سَنگت ڏِيهَڙا، وَرَ ! مَ وِسَارَيج
ڪَوٺيُن ڪُٺي آهيان، سِگهي سَارَ لَهَيج
مُٺِ مَانڌَاڻي مُجَيج، ته نيَرَن ۾ نَئون ڪَريَان
سُرُ مَارُئي
پَانڌي = اي قاصد، نياپي پهچائڻ وارا
پريَ = پرينءَ، محبوبَ
پَنهُوارَ = مارو - مارئيءَ جو محبوب ۽ مڱيندو
تنءَ = تيئن
سَندَا = جَي، جيڪي
سَنگَت = ياري، صحبت
ڏيهَڙا = ڏينهڙا
وَرَ = مڙسَ، ڪانڌَ، ڀتارَ
مَ = نه
ڪُٺي = وڍيل، گهايل، ذبح ڪيل
مُٺ = لَپَ جيتري، هٿ ۾ ماپڻ جيتري
مَانڌَاڻي = هي گاهه برسات کان پوءِ ڄمي ٿو. ڊيگهه پنج انچ اٿس, ڪاني چوٽيءَ کان ڦاٽي ٽي ڦاڪون ٿي پوندي آهي، جنهن مان اڇي رنگ جو اَنُ نڪري ٿو. مارو شوق سان کائن ٿا.
مُجَيج = موڪلجو، روانو ڪجو
نيَرَن = زنجيرن
بيت جو پس منظر
~ اي قاصد جيئن چوانءِ تيئن محبوب کي وڃي چئجان.
~ او منهنجا ڪانڌ ! متان اُهي گڏ گهاريل ڏينهڙا وساري وهين.
~ هن ڪوٺين جي قيد گهائي وڌو آهي، سو ستت ڪا سار لهجان.
~ ٿر جَي مانڌاڻيءَ جي ڪا مُٺ موڪليو ته نئون اَنُ کاوان.
سمجهاڻي
مارئي ٿر مان آيل قاصد کي تاڪيد ڪندي چئي ٿي :
مان جيئن چوندي وڃانءِ تيئن اکر به اکر، ساري سنڀالي محبوب کيت کي پيغام پهچائجان. منهنجي سر ساهه جا مالڪ توکي ياد هوندو رهاڻيون ڪندي، پيار ونڊيندي ڪڏهن جي ڪاوڙجي پوندي هيس. ڪيڏا ايلاز ڪندو هئين، منٿون ڪندو هئين. ٻانهون ٻڌندو هئين تڏهن مسَ وڃي پرچندي هيس. اهي سڀ ڳالهيون توکان ڀلا وسري ويون ڇا؟
هن ڪوٺين جي قيد ته مون کي ماري وڌو آهي، جسم جو هر انگ گهايل آهي. تون الائي ڪڏهن سار لهڻ ايندين. هن شاهي دستر خوان جا عمده طعام ڏسي ڪراهت ٿيڻ لڳي آهي، وات جو ذائقو ئي خراب ٿي ويو آهي. سو هن زنجيرن ۾ جڪڙيل قيدياڻيءَ ڏانهن ٿر جي سوکڙي مانڌاڻي موڪلجو ته نئين اَنَ جي وَٽَ ڪيان.
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
____
مظفر منگي جو جنم عظيم تاريخي ۽ ثقافتي اهڃاڻ مهين جي دڙي جي ڪک ۾ اڏيل ٻلهڙيجيءَ جي مهڪ واري چيڪي مٽيءَ ۾ ٿيو. سندن والد محترم استاد سان گڏ لطيف شناس، ليکڪ ۽ ڊرامه نويس هيو. پاڻ جڏهن جوان ٿيو ته بيباڪ صحافي، شاعر، اديب، محقق ۽ ڀٽائيءَ جي پارکو مرحوم هدايت منگيءَ جيڪو سندن وڏو ڀاءُ ٿئي سندن تعليم ۽ تربيت ڪئي.