پُورَبَ پُورَبَ تَبِ ڪَرُون، جَبِ هِنئَڙَي آوَنِ پُورَ
سِڪَندَي کَي سَڄَڻَين، نِڪُون لَايُون نُورَ
مَارِيَسِ تَنهِين سُورَ، جِئَن سَاڄَنُ سُڄَي نه مِلَي
سُرُ پُورَبُ
پُورَبَ = اوڀر، شاھ جي رسالي جو هڪ سُرُ - هندستان جي اتر پرديش ۾ ڪانپور کان بهار تائين واري علائقي کي پورب چوندا آهن. جت هندن جا تيرٿ يعني پوتر آستان آهن.
تَبِ = تڏهن
ڪَرُون = ڪيان، چوان، پڪاريان
جَبِ = جڏهن
هِنئَڙَي = دل ۾، مَنَ ۾، ساھ ۾
آوَنِ = اچن
پُورَ = خيالَ
نِڪُون = نهرون، ڪَسيُون، لڙڪن لارون، زاروقطار روئڻ
لَايُون = وهايون
نُورَ = اکين
سَاڄَنُ = ساجن، سڄڻ، پرين، محبوب
سُڄَي = ٻُجَهي، ٻڌڻ ۾ اچي
بيت جو پس منظر
~ پورب پورب تڏهن ٿو ڪيان جڏهن، دل ۾ جوڳين جا خيال ٿا اچن.
~ پرين لاءِ سڪندي لڙڪن لارون بس ئي نٿيون ڪن.
~ مون کي اهو درد ٿو ماري، جو ٻڌڻ ۾ ٿو اچي تہ هو ڪڏهن موٽي نہ ملندا.
سمجهاڻي
هي بيت انهن جوڳين ۽ سنياسين جي ساروڻين، سِڪَ ۽ اُڪير جي عڪاسي ٿو ڪري، جن سان ڀٽائيءَ ٽي سال گڏ گذاريا هئا. حيدرآباد جي گنجي ٽڪر واري آستان کان ٿيندي لاهوت، هنگلاج ۽ رڻ ڪڇ ۾ ڪن ڦاڙ ڪاپڙين سان گڏ، سندن مڙهين ۽ مندرن جَي سَنَتَن کان سندن ويساهن ۽ پوڄا بابت ڀٽائيءَ ڄاڻ ورتي. توحيد ۽ تصوف جي روشنيءَ ۾ ساڻن وِرُونھَ ڪئي.
پورب اصل ۾ جوڳين جي آخري منزل يعني دارالبقا آهي، جنهن ۾ هو ابدي زندگي ماڻڻ لاءِ هن جهان ۾ ڪشالا ڪن ٿا.ڀٽائيءَ جو پارکو، اديب، دانشور، تاريخدان ۽ محقق سائين انور پيرزادو صاحب پنهنجي ڪتاب “ڀٽائي“ ۾ لکي ٿو تہ تحقيقات ٿيڻ گهرجي تہ ڀٽائي جڏهن 28 سالن جي ڦوھ جوانيءَ ۾ هو، تہ 1717ع ۾ شاھ عنايت شهيد جي هارين واري تحريڪ کي ڪچليو ويو هو. ڪيترائي صوفي روپوش ٿي ويا هئا ۽ باقي سڀني کي شهيد ڪيو ويو هو. لاهوت جي پاسي ۾ جيئن ڪو انڊر گرائونڊ ٽريننگ سينٽر هجي، جتي هي جوڳي دائرن ۾ دونهيون دکائي اونها پَھَ پيا پچائين ۽ پوءِ مختلف پاسن ڏانهن ورهائجي ٿا وڃن.
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
____
سِڪَندَي کَي سَڄَڻَين، نِڪُون لَايُون نُورَ
مَارِيَسِ تَنهِين سُورَ، جِئَن سَاڄَنُ سُڄَي نه مِلَي
سُرُ پُورَبُ
پُورَبَ = اوڀر، شاھ جي رسالي جو هڪ سُرُ - هندستان جي اتر پرديش ۾ ڪانپور کان بهار تائين واري علائقي کي پورب چوندا آهن. جت هندن جا تيرٿ يعني پوتر آستان آهن.
تَبِ = تڏهن
ڪَرُون = ڪيان، چوان، پڪاريان
جَبِ = جڏهن
هِنئَڙَي = دل ۾، مَنَ ۾، ساھ ۾
آوَنِ = اچن
پُورَ = خيالَ
نِڪُون = نهرون، ڪَسيُون، لڙڪن لارون، زاروقطار روئڻ
لَايُون = وهايون
نُورَ = اکين
سَاڄَنُ = ساجن، سڄڻ، پرين، محبوب
سُڄَي = ٻُجَهي، ٻڌڻ ۾ اچي
بيت جو پس منظر
~ پورب پورب تڏهن ٿو ڪيان جڏهن، دل ۾ جوڳين جا خيال ٿا اچن.
~ پرين لاءِ سڪندي لڙڪن لارون بس ئي نٿيون ڪن.
~ مون کي اهو درد ٿو ماري، جو ٻڌڻ ۾ ٿو اچي تہ هو ڪڏهن موٽي نہ ملندا.
سمجهاڻي
هي بيت انهن جوڳين ۽ سنياسين جي ساروڻين، سِڪَ ۽ اُڪير جي عڪاسي ٿو ڪري، جن سان ڀٽائيءَ ٽي سال گڏ گذاريا هئا. حيدرآباد جي گنجي ٽڪر واري آستان کان ٿيندي لاهوت، هنگلاج ۽ رڻ ڪڇ ۾ ڪن ڦاڙ ڪاپڙين سان گڏ، سندن مڙهين ۽ مندرن جَي سَنَتَن کان سندن ويساهن ۽ پوڄا بابت ڀٽائيءَ ڄاڻ ورتي. توحيد ۽ تصوف جي روشنيءَ ۾ ساڻن وِرُونھَ ڪئي.
پورب اصل ۾ جوڳين جي آخري منزل يعني دارالبقا آهي، جنهن ۾ هو ابدي زندگي ماڻڻ لاءِ هن جهان ۾ ڪشالا ڪن ٿا.ڀٽائيءَ جو پارکو، اديب، دانشور، تاريخدان ۽ محقق سائين انور پيرزادو صاحب پنهنجي ڪتاب “ڀٽائي“ ۾ لکي ٿو تہ تحقيقات ٿيڻ گهرجي تہ ڀٽائي جڏهن 28 سالن جي ڦوھ جوانيءَ ۾ هو، تہ 1717ع ۾ شاھ عنايت شهيد جي هارين واري تحريڪ کي ڪچليو ويو هو. ڪيترائي صوفي روپوش ٿي ويا هئا ۽ باقي سڀني کي شهيد ڪيو ويو هو. لاهوت جي پاسي ۾ جيئن ڪو انڊر گرائونڊ ٽريننگ سينٽر هجي، جتي هي جوڳي دائرن ۾ دونهيون دکائي اونها پَھَ پيا پچائين ۽ پوءِ مختلف پاسن ڏانهن ورهائجي ٿا وڃن.
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
____
مظفر منگي جو جنم عظيم تاريخي ۽ ثقافتي اهڃاڻ مهين جي دڙي جي ڪک ۾ اڏيل ٻلهڙيجيءَ جي مهڪ واري چيڪي مٽيءَ ۾ ٿيو. سندن والد محترم استاد سان گڏ لطيف شناس، ليکڪ ۽ ڊرامه نويس هيو. پاڻ جڏهن جوان ٿيو ته بيباڪ صحافي، شاعر، اديب، محقق ۽ ڀٽائيءَ جي پارکو مرحوم هدايت منگيءَ جيڪو سندن وڏو ڀاءُ ٿئي سندن تعليم ۽ تربيت ڪئي.