ڪَڪَورِي ڪَاڪِ وَهَي، رَاڻَا ! ڀَانءِ مَ رَتُ
سَوڍَا ! اِيُ شَرِبَتُ، نِسَورَو ئِي نِينهَن جَو
سُرُ مُومَلَ رَاڻَو
ڪَڪَورِي = ڳاڙهي، رت هاڻي
ڪَاڪِ = ڪاڪ ندي، جنهن جي ڪپ تي مومل ڪاڪ محل جوڙايو هو.
ڀَانءِ = متان سمجهين
مَ = نَہ
سَوڍَا = او راڻا_ راڻو ،حاڪم همير سومري جو وزير ۽ سندس سالو بہ هيو.
اِيُ = هيءُ
نِسَورَو = نجو، رڳو، خالص
نِينهَن = عشق، محبت
بيت جو پس منظر
~ ڪاڪ نديءَ ۾ ڳاڙهي رنگ جو پاڻي ٿو وَهَي، او راڻا ! هن کي متان رتسمجهين.
~ سوڍا ! هيءُ تہ عشق جو شربت آهي.
سمجهاڻي
تاريخي حوالي سان اها ڳالھ چئي وڃي ٿي تہ ڪاڪ نديءَ جي آس پاس جَي مٽيءَ جو رنگ ڳاڙهسُرَو هيو، تنهنڪري پاڻيءَ جو رنگ بہ ڳاڙهو هيو. هڪ ڀيري جڏهن راڻي کي اُڃ لڳي تہ مومل هٿان مليل پاڻي کيس ڳاڙهي رنگ جو نظر آيو تہ راڻو سوچ ۾ پئجي ويو. مومل پنهنجا خماريل نيڻ کڻي پاٻوھ مان نهاريندي چيس ؛ او راڻا ! هي جيڪو توکي ڳاڙهو پاڻي نظر ٿو اچي، سو دراصل عشق جو شراب آهي.جنهن مان الائي ڪيترا عاشق پِڪُون پي، سُرِڪِيُون ڀري مدهوش ٿي چڪا آهن.
ڀٽائي هن بيت ذريعي حق جي ذات، محبوبَ ۽ منزلن جي ڳولائن کي خبردار ٿو ڪري تہ، شهادت جي جام کان سواءِ مشاهدو، محبوبَ ۽ منزلون ناهن ملنديون.
_____
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
سَوڍَا ! اِيُ شَرِبَتُ، نِسَورَو ئِي نِينهَن جَو
سُرُ مُومَلَ رَاڻَو
ڪَڪَورِي = ڳاڙهي، رت هاڻي
ڪَاڪِ = ڪاڪ ندي، جنهن جي ڪپ تي مومل ڪاڪ محل جوڙايو هو.
ڀَانءِ = متان سمجهين
مَ = نَہ
سَوڍَا = او راڻا_ راڻو ،حاڪم همير سومري جو وزير ۽ سندس سالو بہ هيو.
اِيُ = هيءُ
نِسَورَو = نجو، رڳو، خالص
نِينهَن = عشق، محبت
بيت جو پس منظر
~ ڪاڪ نديءَ ۾ ڳاڙهي رنگ جو پاڻي ٿو وَهَي، او راڻا ! هن کي متان رتسمجهين.
~ سوڍا ! هيءُ تہ عشق جو شربت آهي.
سمجهاڻي
تاريخي حوالي سان اها ڳالھ چئي وڃي ٿي تہ ڪاڪ نديءَ جي آس پاس جَي مٽيءَ جو رنگ ڳاڙهسُرَو هيو، تنهنڪري پاڻيءَ جو رنگ بہ ڳاڙهو هيو. هڪ ڀيري جڏهن راڻي کي اُڃ لڳي تہ مومل هٿان مليل پاڻي کيس ڳاڙهي رنگ جو نظر آيو تہ راڻو سوچ ۾ پئجي ويو. مومل پنهنجا خماريل نيڻ کڻي پاٻوھ مان نهاريندي چيس ؛ او راڻا ! هي جيڪو توکي ڳاڙهو پاڻي نظر ٿو اچي، سو دراصل عشق جو شراب آهي.جنهن مان الائي ڪيترا عاشق پِڪُون پي، سُرِڪِيُون ڀري مدهوش ٿي چڪا آهن.
ڀٽائي هن بيت ذريعي حق جي ذات، محبوبَ ۽ منزلن جي ڳولائن کي خبردار ٿو ڪري تہ، شهادت جي جام کان سواءِ مشاهدو، محبوبَ ۽ منزلون ناهن ملنديون.
_____
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
مظفر منگي جو جنم عظيم تاريخي ۽ ثقافتي اهڃاڻ مهين جي دڙي جي ڪک ۾ اڏيل ٻلهڙيجيءَ جي مهڪ واري چيڪي مٽيءَ ۾ ٿيو. سندن والد محترم استاد سان گڏ لطيف شناس، ليکڪ ۽ ڊرامه نويس هيو. پاڻ جڏهن جوان ٿيو ته بيباڪ صحافي، شاعر، اديب، محقق ۽ ڀٽائيءَ جي پارکو مرحوم هدايت منگيءَ جيڪو سندن وڏو ڀاءُ ٿئي سندن تعليم ۽ تربيت ڪئي.