ٿَا جَا ٿَرَ بَرَ جَهلَ، پپُون پائُرَ وَٽ ۾
سَي ئي ساريَو سُومرَا !، اَچَي آبَ اُڇَلَ
سَانبيُن ڏنَم سَلَ، ڏِٺَي جَن ڏينهَن ٿئا
سُرُ مارُئي
ٿَا جَا = محفلون، ڪچهريون، رهاڻيون
ٿَرَ = ٿر ۾
بَرَ = بر ۾
جَهلَ = منجهه، ڀر ۾، وَٽ ۾
پپُون = جهنگلي ميوي جو قسم - هي سائي رنگ جون سڱرين جيان ٿين ٿيون پر سڱريءَ جهڙا داڻا ڪونه ٿينس، ذائقو
کٽو اٿس. برسات کان پوءِ ڄار ۽ ڪنڊ جي پاڙن ۾ ٿيندي آهي.
پائُرَ = ٿر
آبُ = پاڻي، ڳوڙها، لڙڪ
اُڇَلَ = ڳاڙيان، وهايان - تيز، تکو، گهڻو
سَانبيُن = مائٽن، عزيزن، مارن
سَلَ = ٽُنگَ، سوراخ، چاڪَ، زخم، ڦٽَ
بيت جو پس منظر
~ هن مند ۾ ماڻهون ٿرن توڙي برن ۾ ڪچهريون لڳايو ويٺا هوندا آهن. پپُون ٿر ۾ پيدا ٿين ٿيون.
~ او سومرا ! انهن مارن کي ياد ڪيو پئي هنجون هاريان.
~ جن مائٽن کي ڏٺي ڏينهن ٿيا اٿم، انهن جي ڳالهين اندر ۾ ڦٽ ڪري وڌا آهن.
سمجهاڻي
ٿر جا اڪثر ماڻهون روزگار نه هئڻ سبب ڪچهرين جا ڪوڏيا ۽ محفلن جا شوقين آهن. جيسين وسڪارو ٿئي تيسين رانديون کيڏندي ۽ ڪچهريون ڪندي نظر ايندا. وسڪاري بعد پيرُون، پُسيُون، پپُون، سڱريون، گدرا، هنداڻا، ڇانيون ۽ ٻيا ميوا پيدا ٿين ٿا. جيڪي ٿرين جي گذر جو وسيلو به آهن.
مارن جون ساروڻيون ياد ايندي ئي مارئيءَ جي اکڙين جا بند ڀڄي پون ٿا. هي لڙڪن لارون برسات جيان بند ئي نٿيون ٿين. ماوئڙن کي ڏٺي کيس ڪيئي ڏينهن لنگهي ويا هن.
مارن جي محبت کيس اندر ۾ گهاءَ ۽ زخم ڪري وڌا آهن. ٿر ۾ بئراجي پاڻي نه هجڻ ۽ روزگار جي اڻاٺ سبب ڏڪار واريون حالتون رهن ٿيون. وقت جا ظالم، غدار حڪمران ۽ نمائشي اين جي اوز ٿرين جي نالي تي لکين ڪروڙين روپيا پاڻ هضم ڪيووڃن.
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
____
سَي ئي ساريَو سُومرَا !، اَچَي آبَ اُڇَلَ
سَانبيُن ڏنَم سَلَ، ڏِٺَي جَن ڏينهَن ٿئا
سُرُ مارُئي
ٿَا جَا = محفلون، ڪچهريون، رهاڻيون
ٿَرَ = ٿر ۾
بَرَ = بر ۾
جَهلَ = منجهه، ڀر ۾، وَٽ ۾
پپُون = جهنگلي ميوي جو قسم - هي سائي رنگ جون سڱرين جيان ٿين ٿيون پر سڱريءَ جهڙا داڻا ڪونه ٿينس، ذائقو
کٽو اٿس. برسات کان پوءِ ڄار ۽ ڪنڊ جي پاڙن ۾ ٿيندي آهي.
پائُرَ = ٿر
آبُ = پاڻي، ڳوڙها، لڙڪ
اُڇَلَ = ڳاڙيان، وهايان - تيز، تکو، گهڻو
سَانبيُن = مائٽن، عزيزن، مارن
سَلَ = ٽُنگَ، سوراخ، چاڪَ، زخم، ڦٽَ
بيت جو پس منظر
~ هن مند ۾ ماڻهون ٿرن توڙي برن ۾ ڪچهريون لڳايو ويٺا هوندا آهن. پپُون ٿر ۾ پيدا ٿين ٿيون.
~ او سومرا ! انهن مارن کي ياد ڪيو پئي هنجون هاريان.
~ جن مائٽن کي ڏٺي ڏينهن ٿيا اٿم، انهن جي ڳالهين اندر ۾ ڦٽ ڪري وڌا آهن.
سمجهاڻي
ٿر جا اڪثر ماڻهون روزگار نه هئڻ سبب ڪچهرين جا ڪوڏيا ۽ محفلن جا شوقين آهن. جيسين وسڪارو ٿئي تيسين رانديون کيڏندي ۽ ڪچهريون ڪندي نظر ايندا. وسڪاري بعد پيرُون، پُسيُون، پپُون، سڱريون، گدرا، هنداڻا، ڇانيون ۽ ٻيا ميوا پيدا ٿين ٿا. جيڪي ٿرين جي گذر جو وسيلو به آهن.
مارن جون ساروڻيون ياد ايندي ئي مارئيءَ جي اکڙين جا بند ڀڄي پون ٿا. هي لڙڪن لارون برسات جيان بند ئي نٿيون ٿين. ماوئڙن کي ڏٺي کيس ڪيئي ڏينهن لنگهي ويا هن.
مارن جي محبت کيس اندر ۾ گهاءَ ۽ زخم ڪري وڌا آهن. ٿر ۾ بئراجي پاڻي نه هجڻ ۽ روزگار جي اڻاٺ سبب ڏڪار واريون حالتون رهن ٿيون. وقت جا ظالم، غدار حڪمران ۽ نمائشي اين جي اوز ٿرين جي نالي تي لکين ڪروڙين روپيا پاڻ هضم ڪيووڃن.
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
____
مظفر منگي جو جنم عظيم تاريخي ۽ ثقافتي اهڃاڻ مهين جي دڙي جي ڪک ۾ اڏيل ٻلهڙيجيءَ جي مهڪ واري چيڪي مٽيءَ ۾ ٿيو. سندن والد محترم استاد سان گڏ لطيف شناس، ليکڪ ۽ ڊرامه نويس هيو. پاڻ جڏهن جوان ٿيو ته بيباڪ صحافي، شاعر، اديب، محقق ۽ ڀٽائيءَ جي پارکو مرحوم هدايت منگيءَ جيڪو سندن وڏو ڀاءُ ٿئي سندن تعليم ۽ تربيت ڪئي.