اَچِئو اَچئو چُونِ، وِهُه، وِئا تان گهورِئا
سَرَتِنِ سانگُ ! سُکَنِ سِين، مُون جِنءَ رَتُ نه رُونِ
اُو مَرُ وَيٺِيُون هُونِ، مُون ساڱاتُو سُورَ ٿِئا
سُرُ ڪوهِيارِي سَسُئِي
اَچِئو اَچِئو = ايندي ئي، اچڻ ساڻ
چُونِ = چون ٿيون، چوڻ لڳيون
وِھُ = زهر
وِئا تان گهورئا = ويا تہ صدقي ٿيا، چڱو ٿيو
سَرَتِنِ = سهيلين، سنگتياڻين
سانگُ = سانگو، ڪم
جِنءَ = جيئن
رُونِ = روئن
اُو = اُهي، هو سرتيون
مَرُ = ڀلي
هُونِ = هجن
ساڱاتُو = سنگتي، دوست، همسفر
بيت جو پس منظر
~ اچڻ سان چوڻ لڳيون، ”زهر هئا، ويا تہ صدقي ٿيا“ .
~ سرتين کي سکن سان ڪم آهي، مون جيان رت جا ڳوڙها ڇو ڳاڙينديون.
~ اهي ڀلي ويٺيون رهن، سور منهنجا سنگتي آهن سي ساڻ هلندا.
سمجهاڻي
پنهونءَ کي کنڀي ڀائر کڻي ويا هليا، تڏهن سسئيءَ مٿان مصيبتن جا پهاڙ ڪري پيا ها. تڏو وڇائي پنهل لاءِ پار ڪڍي پئي روئي. سرتيون ڏک ونڊڻ لاءِ اچي گڏ ٿيون هيون. سسئيءَ کي آٿت ڏيڻ بجاءِ اهڙيون ڳالهيون ٿي ڪيائون جو سسئيءَ جو اندر ٿي جليو.
تڏهن سسئي سرتين لاءِ ٿي چئي :
مون کي دلجاءِ ۽ دلاسا ڏيڻ بجاءِ سرتيون چوڻ لڳيون، زهر هيا تولاءِ چڱو ٿيو جو هليا ويا صدقي ٿيا تو مٿان. هي سرتيون سُک جون پليل آهن، کين ڪهڙي خبر تہ ڏک ڇا ٿيندا آهن، نہ تہ جيڪر اکين مان پاڻيءَ بجاءِ رت جا ڳوڙها ڳاڙن ها.
هي سرتيون هتي ڀلي پنهنجي مڙسن سان ٻکين هجن، مون ساڻ گڏجي نہ هلن. مان ۽ منهنجا سور پنهونءَ جي قافلي پويان سنگتي ٿي گڏ جبل جهاڳينداسين.
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
___
سَرَتِنِ سانگُ ! سُکَنِ سِين، مُون جِنءَ رَتُ نه رُونِ
اُو مَرُ وَيٺِيُون هُونِ، مُون ساڱاتُو سُورَ ٿِئا
سُرُ ڪوهِيارِي سَسُئِي
اَچِئو اَچِئو = ايندي ئي، اچڻ ساڻ
چُونِ = چون ٿيون، چوڻ لڳيون
وِھُ = زهر
وِئا تان گهورئا = ويا تہ صدقي ٿيا، چڱو ٿيو
سَرَتِنِ = سهيلين، سنگتياڻين
سانگُ = سانگو، ڪم
جِنءَ = جيئن
رُونِ = روئن
اُو = اُهي، هو سرتيون
مَرُ = ڀلي
هُونِ = هجن
ساڱاتُو = سنگتي، دوست، همسفر
بيت جو پس منظر
~ اچڻ سان چوڻ لڳيون، ”زهر هئا، ويا تہ صدقي ٿيا“ .
~ سرتين کي سکن سان ڪم آهي، مون جيان رت جا ڳوڙها ڇو ڳاڙينديون.
~ اهي ڀلي ويٺيون رهن، سور منهنجا سنگتي آهن سي ساڻ هلندا.
سمجهاڻي
پنهونءَ کي کنڀي ڀائر کڻي ويا هليا، تڏهن سسئيءَ مٿان مصيبتن جا پهاڙ ڪري پيا ها. تڏو وڇائي پنهل لاءِ پار ڪڍي پئي روئي. سرتيون ڏک ونڊڻ لاءِ اچي گڏ ٿيون هيون. سسئيءَ کي آٿت ڏيڻ بجاءِ اهڙيون ڳالهيون ٿي ڪيائون جو سسئيءَ جو اندر ٿي جليو.
تڏهن سسئي سرتين لاءِ ٿي چئي :
مون کي دلجاءِ ۽ دلاسا ڏيڻ بجاءِ سرتيون چوڻ لڳيون، زهر هيا تولاءِ چڱو ٿيو جو هليا ويا صدقي ٿيا تو مٿان. هي سرتيون سُک جون پليل آهن، کين ڪهڙي خبر تہ ڏک ڇا ٿيندا آهن، نہ تہ جيڪر اکين مان پاڻيءَ بجاءِ رت جا ڳوڙها ڳاڙن ها.
هي سرتيون هتي ڀلي پنهنجي مڙسن سان ٻکين هجن، مون ساڻ گڏجي نہ هلن. مان ۽ منهنجا سور پنهونءَ جي قافلي پويان سنگتي ٿي گڏ جبل جهاڳينداسين.
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
___
مظفر منگي جو جنم عظيم تاريخي ۽ ثقافتي اهڃاڻ مهين جي دڙي جي ڪک ۾ اڏيل ٻلهڙيجيءَ جي مهڪ واري چيڪي مٽيءَ ۾ ٿيو. سندن والد محترم استاد سان گڏ لطيف شناس، ليکڪ ۽ ڊرامه نويس هيو. پاڻ جڏهن جوان ٿيو ته بيباڪ صحافي، شاعر، اديب، محقق ۽ ڀٽائيءَ جي پارکو مرحوم هدايت منگيءَ جيڪو سندن وڏو ڀاءُ ٿئي سندن تعليم ۽ تربيت ڪئي.