جُه سَي لوڙائُو ٿِئا، جَنِين ڀَرِ رَهَنِ
مارُو مَنجِهه ٿَرَنِ، رَهِي رَهَندا ڪَيتَرو؟
سُرُ مارُئِي
جُه = جَي، جڏهن
لوڙائُو = ڦورو، لٽيرا، چور، ڌاڙيل
ڀَرِ = ڀر ۾، پاسي ۾، آڌار، آسري
مَنجِھ = ۾ ، اندر
بيت جو پس منظر
~ جن جي آڌار تي مارو رهن ٿا، سي ئي جي ايذائيندا.
~ تہ پوءِ مارو ٿر ۾ ڪيئن رهي سگهندا؟
سمجهاڻي
ماڻهن جَي مال، جان، ننگن ۽ دنگن جي سنڀال ۽ حفاظت وقت جَي حڪمرانن جو فرض بڻجي ٿو. جيڪڏهن اُهي حاڪم ئي ماڻهن جي مال، جان، ننگن ۽ دنگن جا دشمن ٿي بيهن تہ پوءِ باقي اتي رهڻ جو ڪهڙو سبب ٿي سگهي ٿو.
مارئي عمر بادشاھ سان مخاطب ٿيندي چئي ٿي:
جن جَي ڏڍ ۽ آسري تي مارو ٿر ۾ رهن ٿا. اُهي ئي حاڪم جيڪڏهن ظالم ٿي عوام جَي ننگن ۾ هٿ وجهندا تہ پوءِ مارو ماڻهون آخر ڪيئن، ڪيترو وقت، باقي ڪنهنجي آسري ٿر ۾ رهندا؟
ڀٽائي ماضي، حال ۽ مستقبل جو شاعر آهي. ٽي سؤ سال اڳ لکيل ڀٽائيءَ جو هي بيت سنڌ جَي هاڻوڪين حالتن جي بہ عڪاسي ڪري ٿو. اڄوڪي سنڌ جا ڪرپٽ ۽ غدار حڪمران سنڌ جَي ننگن ۽ دنگن جِي حفاظت ڪرڻ بجاءِ سنڌ جي تيل، گيس ۽ سڀني وسيلن تي ڌارين سان گڏ ڦرلٽ ۾ شامل آهن.
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
____
مارُو مَنجِهه ٿَرَنِ، رَهِي رَهَندا ڪَيتَرو؟
سُرُ مارُئِي
جُه = جَي، جڏهن
لوڙائُو = ڦورو، لٽيرا، چور، ڌاڙيل
ڀَرِ = ڀر ۾، پاسي ۾، آڌار، آسري
مَنجِھ = ۾ ، اندر
بيت جو پس منظر
~ جن جي آڌار تي مارو رهن ٿا، سي ئي جي ايذائيندا.
~ تہ پوءِ مارو ٿر ۾ ڪيئن رهي سگهندا؟
سمجهاڻي
ماڻهن جَي مال، جان، ننگن ۽ دنگن جي سنڀال ۽ حفاظت وقت جَي حڪمرانن جو فرض بڻجي ٿو. جيڪڏهن اُهي حاڪم ئي ماڻهن جي مال، جان، ننگن ۽ دنگن جا دشمن ٿي بيهن تہ پوءِ باقي اتي رهڻ جو ڪهڙو سبب ٿي سگهي ٿو.
مارئي عمر بادشاھ سان مخاطب ٿيندي چئي ٿي:
جن جَي ڏڍ ۽ آسري تي مارو ٿر ۾ رهن ٿا. اُهي ئي حاڪم جيڪڏهن ظالم ٿي عوام جَي ننگن ۾ هٿ وجهندا تہ پوءِ مارو ماڻهون آخر ڪيئن، ڪيترو وقت، باقي ڪنهنجي آسري ٿر ۾ رهندا؟
ڀٽائي ماضي، حال ۽ مستقبل جو شاعر آهي. ٽي سؤ سال اڳ لکيل ڀٽائيءَ جو هي بيت سنڌ جَي هاڻوڪين حالتن جي بہ عڪاسي ڪري ٿو. اڄوڪي سنڌ جا ڪرپٽ ۽ غدار حڪمران سنڌ جَي ننگن ۽ دنگن جِي حفاظت ڪرڻ بجاءِ سنڌ جي تيل، گيس ۽ سڀني وسيلن تي ڌارين سان گڏ ڦرلٽ ۾ شامل آهن.
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
____
مظفر منگي جو جنم عظيم تاريخي ۽ ثقافتي اهڃاڻ مهين جي دڙي جي ڪک ۾ اڏيل ٻلهڙيجيءَ جي مهڪ واري چيڪي مٽيءَ ۾ ٿيو. سندن والد محترم استاد سان گڏ لطيف شناس، ليکڪ ۽ ڊرامه نويس هيو. پاڻ جڏهن جوان ٿيو ته بيباڪ صحافي، شاعر، اديب، محقق ۽ ڀٽائيءَ جي پارکو مرحوم هدايت منگيءَ جيڪو سندن وڏو ڀاءُ ٿئي سندن تعليم ۽ تربيت ڪئي.