مُسافَرِنِئُون، ماءِ ! وِرِھُ وِهايُمِ وِتِرو
اَچَي ٿِيَمِ اوچِتَي، تَنِ سانگِيَنِ سِين ساڃاءِ
جِيجا ! جَهلَ مَ پاءِ، هِيُون هوتَ هڻِي وِئا
سُرُ حُسَينِي سَسُئِي
مُسافَرِنِئُون = مسافرن کان، سفر ڪندڙن کان
ماءِ = جيجل ، امڙ، امان
وِرِھُ = درد، وڇوڙو، عشق جو عذاب
وِهايُمِ = مليم، حاصل ٿيم، خريديم، پلئہ پيم
وِتِرو = جهجهو، گهڻو، وڌيڪ
سانگِيَنِ = پرديسين، پرڏيهين
ساڃاءِ = ڄاڻ سڃاڻ، واقفيت، ملاقات
جيجا = جيجل، او امان
جَهلَ = روڪ
مَ پاءِ = نہ ڪر
هِيُون = هنيانءُ، دل، مَنُ
بيت جو پس منظر
~ او جيجل ! هنن مسافرن کان مون گهڻو ئي درد پرايو آهي.
~ هنن پرديسين سان منهنجي اوچتي ملاقات ٿي هئي.
~ او امان ! مون کي نہ روڪ، منهنجي دل کي پرين زخم ڏئي ويا آهن.
سمجهاڻي
پنهون ۽ سندس ڀائر ڀنڀور شهر جا نہ، پر هو بلوچستان پرڳڻي جي ڪيچ مڪران کان سنڌ ۾ خوشبوءِ جي واپارين جا ويس ڍڪي آيا هئا. سسئي ۽ ڀنڀور جي ماڻهن لاءِ هي نوان، اوپرا ۽ ٻاهريان مسافر هئا، جيڪي واپار سانگي قافلا وٺي سنڌ ۾ آيا هئا.
پنهونءَ جي بي وفائيءَ ڪري ڪيچ موٽڻ کان پوءِ سسئي هنجون هاريندي چئي ٿي :
او جيجل ! هي مسافر جيڪي ڪيچ کان هتي آيا هئا، تن کان مون گهڻا ڏک، سور ۽ درد پرايا آهن. هي پرديسي مون اڳ ڪڏهن ڪونہ ڏٺا هئا، سي مون لاءِ نوان اوپرا ۽ ٻاهريان آهن. جن سان ملاقات بہ ڀنڀور جي بازارين ۾ خوشبو خريد ڪندي اوچتي ٿي هئي.
او امان ! مونکي سندن قافلي پويان وڃڻ کان نہ روڪجان. ڇو تہ هي واپارين جي ويس ۾ آيل پرڏيهي منهنجو سر ساھ، دل ۽ سڀ ڪجھ پاڻ سان گڏ کڻي هليا ويا آهن.
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
____
اَچَي ٿِيَمِ اوچِتَي، تَنِ سانگِيَنِ سِين ساڃاءِ
جِيجا ! جَهلَ مَ پاءِ، هِيُون هوتَ هڻِي وِئا
سُرُ حُسَينِي سَسُئِي
مُسافَرِنِئُون = مسافرن کان، سفر ڪندڙن کان
ماءِ = جيجل ، امڙ، امان
وِرِھُ = درد، وڇوڙو، عشق جو عذاب
وِهايُمِ = مليم، حاصل ٿيم، خريديم، پلئہ پيم
وِتِرو = جهجهو، گهڻو، وڌيڪ
سانگِيَنِ = پرديسين، پرڏيهين
ساڃاءِ = ڄاڻ سڃاڻ، واقفيت، ملاقات
جيجا = جيجل، او امان
جَهلَ = روڪ
مَ پاءِ = نہ ڪر
هِيُون = هنيانءُ، دل، مَنُ
بيت جو پس منظر
~ او جيجل ! هنن مسافرن کان مون گهڻو ئي درد پرايو آهي.
~ هنن پرديسين سان منهنجي اوچتي ملاقات ٿي هئي.
~ او امان ! مون کي نہ روڪ، منهنجي دل کي پرين زخم ڏئي ويا آهن.
سمجهاڻي
پنهون ۽ سندس ڀائر ڀنڀور شهر جا نہ، پر هو بلوچستان پرڳڻي جي ڪيچ مڪران کان سنڌ ۾ خوشبوءِ جي واپارين جا ويس ڍڪي آيا هئا. سسئي ۽ ڀنڀور جي ماڻهن لاءِ هي نوان، اوپرا ۽ ٻاهريان مسافر هئا، جيڪي واپار سانگي قافلا وٺي سنڌ ۾ آيا هئا.
پنهونءَ جي بي وفائيءَ ڪري ڪيچ موٽڻ کان پوءِ سسئي هنجون هاريندي چئي ٿي :
او جيجل ! هي مسافر جيڪي ڪيچ کان هتي آيا هئا، تن کان مون گهڻا ڏک، سور ۽ درد پرايا آهن. هي پرديسي مون اڳ ڪڏهن ڪونہ ڏٺا هئا، سي مون لاءِ نوان اوپرا ۽ ٻاهريان آهن. جن سان ملاقات بہ ڀنڀور جي بازارين ۾ خوشبو خريد ڪندي اوچتي ٿي هئي.
او امان ! مونکي سندن قافلي پويان وڃڻ کان نہ روڪجان. ڇو تہ هي واپارين جي ويس ۾ آيل پرڏيهي منهنجو سر ساھ، دل ۽ سڀ ڪجھ پاڻ سان گڏ کڻي هليا ويا آهن.
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
____
مظفر منگي جو جنم عظيم تاريخي ۽ ثقافتي اهڃاڻ مهين جي دڙي جي ڪک ۾ اڏيل ٻلهڙيجيءَ جي مهڪ واري چيڪي مٽيءَ ۾ ٿيو. سندن والد محترم استاد سان گڏ لطيف شناس، ليکڪ ۽ ڊرامه نويس هيو. پاڻ جڏهن جوان ٿيو ته بيباڪ صحافي، شاعر، اديب، محقق ۽ ڀٽائيءَ جي پارکو مرحوم هدايت منگيءَ جيڪو سندن وڏو ڀاءُ ٿئي سندن تعليم ۽ تربيت ڪئي.